Małgorzata Bacławska – koordynatorka Małego Wolontariatu
w Przedszkolu Publicznym Nr 3 w Szczecinie
Wiele osób zastanawia się czy wolontariat w przedszkolu ma sens?
Wielokrotnie spotykałam się z pytaniami, czy pokazywanie tak małym dzieciom smutku i cierpienia, nie wpłynie źle na ich psychikę? Po czterech latach koordynowania działań Małego Wolontariatu, mogę z czystym sumieniem odpowiedzieć: wolontariat w przedszkolu ma sens, a ból i cierpienie pokazywane w sposób odpowiedni dla dzieci nie robi krzywdy, a co więcej, wyrabia wrażliwość i empatię na potrzeby innych.
Pomysł stworzenia wolontariatu zrodził się w 2014 roku. W pierwszym roku realizowany był jako program autorski w prowadzonej przeze mnie grupie integracyjnej, do której uczęszczały dzieci 5-6 letnie. Program powstał na bazie wieloletnich obserwacji i własnej pracy społecznej. Nietrudno zauważyć, że wraz z wiekiem zdecydowanie spada aktywność społeczna dzieci i młodzieży. Dzieci zaangażowane w wolontariat w gimnazjum i w szkole podstawowej, po przejściu do szkoły średniej pomału zaczynają się wycofywać, a niesienie pomocy staje się okazjonalne i przypadkowe. Posiadając tę wiedzę zaczęłam się zastanawiać, czy mogę zrobić coś, żeby to zmienić. Czy nie warto spróbować stworzyć wolontariatu w przedszkolu i rozbudzać w dzieciach potrzebę niesienia pomocy innym. I to już od najmłodszych lat. Czy nie warto wykorzystać cudownego wieku, jakim jest okres przedszkolny, do kształtowania przyszłych postaw w stosunku do siebie i otaczającego świata? Czy nie warto pokazać dzieciom, że niesienie pomocy może dawać radość, spełnienie i zadowolenie?
Tak właśnie powstał Mały Wolontariat, który z 20-stu wolontariuszy w pierwszym roku, liczy obecnie 163 dzieci, dla których uśmiech drugiej osoby jest celem w codziennym życiu.
Program Mały Wolontariat realizowany jest w przedszkolu przez cały rok. Wrzesień i październik, to czas kiedy przedszkolaki z najstarszych grup, 5 i 6 latków przygotowują się do Pasowania na Małego Wolontariusza. To wówczas, dzieci dowiadują się czym jest wolontariat i jakie obowiązki będą na nich spoczywały. Nieznane dotychczas słowa, nabierają zupełnie innego znaczenia. Po dwóch miesiącach każdy już wie, że bycie Wolontariuszem to coś wyjątkowego, a pomaganie innym potrafi cieszyć i nieść radość. W okresie przygotowania dzieci poznają Kodeks Małego Wolontariusza, który już niedługo będzie towarzyszył im każdego dnia.
Kodeks Małego Wolontariusza
Mały Wolontariusz:
• jest przyjacielem ludzi i zwierząt,
• jest koleżeński i dobry,
• swoim zachowaniem sprawia radość innym,
• stara się wypełniać powierzone zadania i złożone obietnice,
• chętnie udziela pomocy ludziom i zwierzętom,
• z radością niesie pomoc młodszym i mniej sprawnym kolegom,
• chętnie współpracuje z innymi,
• bierze udział w akcjach charytatywnych,
• nie wyśmiewa się z nikogo,
• swoim zachowaniem daje przykład innym,
• stara się być dobrym wolontariuszem.
W listopadzie odbywa się Pasowanie na Małego Wolontariusza, połączone z wręczeniem odznak i Paszportów Małego Wolontariusza. Paszport stanowi ważny dokument, ponieważ to w nim, dzieci poprzez wklejanie naklejek potwierdzają swój udział w akcjach i działaniach na rzecz potrzebujących. Paszport Małego Wolontariusza wprowadza element zabawy i rywalizacji ale również stanowi środek motywujący do większej aktywności.
W każdym roku, jako koordynator wolontariatu, staram się wyszukiwać akcje w których jako placówka możemy wziąć udział. Są to akcje zarówno lokalne jak i ogólnopolskie. Od roku 2014, nawiązaliśmy współpracę z wieloma fundacjami, stowarzyszeniami i organizacjami użytku publicznego włączając się w prowadzone przez nie akcje i imprezy społeczne. Można tutaj wymienić: Fundację Pomocy Humanitarnej Redemptoris Missio z Poznania, Fundację Przyjaciele Czterech Łap ze Szczecina, Fundację na Rzecz Dzikich Zwierząt ,,Dzika Ostoja”, Stowarzyszenie Rodzin i Przyjaciół Dzieci z Zespołem Downa ,,Iskierka”, Fundację JIM z Łodzi, Zachodniopomorskie Hospicjum Dla Dzieci i Dorosłych, Stowarzyszenie Jestem i Pomagam, Fundację Sensoria, Fundację Zaczytani.org,, Stowarzyszenie Pokolenia Pokoleniom.
Każdy rok to nowe wyzwania, nowy kalendarz działań ale też i kontynuacja tego, co już rozpoczęte w latach poprzednich. Akcje Małych Wolontariuszy są różnorodne, dzięki czemu trafiamy tam gdzie nas potrzebują. Swoim zasięgiem obejmujemy najbliższe nam – przedszkole, ale też środowisko lokalne- domy pomocy, schroniska, świetlice środowiskowe, fundacje i stowarzyszenia działające na rzecz ludzi i zwierząt. Włączamy się tez w akcje ogólnopolskie a nasze dary trafiają nawet do dalekiej Afryki.
Opisane poniżej akcje są tylko jednorocznym wycinkiem naszej kilkuletniej działalności.
- Kasztanobranie- ogólnopolska zbiórka kasztanów
- Opatrunek na Ratunek”- zbiórka materiałów opatrunkowych dla mieszkańców Afryki- Fundacja Redemptoris Missio
- Dzień Życzliwości- odwiedziny pensjonariuszy Dziennego Domu Opieki Społecznej Nr 1,
- Dzień Życzliwości- rozdawanie własnoręcznie wykonanych ,,Medali uśmiechu” mieszkańcom Szczecina,
- ,,Paczka dla Seniora”- zbiórka słodyczy, kawy i herbaty, przygotowanie 60 paczek dla podopiecznych Dziennego Domu Pomocy Społecznej Nr 1 w Szczecinie,
- ,,Kartka dla Seniora”- wykonanie świątecznych kartek dla podopiecznych
Dziennego Domu Pomocy Społecznej Nr 1 w Szczecinie, - ,,Wspólne kolędowanie”- odwiedziny podopiecznych Dziennego Domu Pomocy Społecznej,
- ,,Paczka dla zwierzaka”- zbiórka karmy dla podopiecznych TOZ i Fundacji na Rzecz Dzikich Zwierząt ,,Dzika Ostoja”,
- ,,Dzień Kolorowej Skarpetki”- obchody Światowego Dnia Ludzi z Zespołem Downa,
- ,, Polska na Niebiesko”- obchody światowego Dnia Świadomości Autyzmu,
- ,,Adopcja Ucznia”- sprzedaż Wielkanocnych Zajączków, dochód przeznaczony na naukę 14 letniego Lolio Lesasuyian z Kenii,
- Loteria Fantowa- dochód przeznaczony na zakup ławek do szkoły w Kipsing ,,Ławka dla Kipsing” i na działania Małych Wolontariuszy,
- ,,Okulary dla Afryki”- zbiórka okularów słonecznych i leczniczych dla małych i dużych mieszkańców Afryki,
- ..Kartka dla Bohatera”- wykonanie kartek dla bohaterów Powstania Warszawskiego, podopiecznych Fundacji Sensoria,
- ,,Godzina dla Szczecina”- ozdobienie kwiatami okolic przedszkola oraz pomnika Kornela Ujejskiego.
Co roku w czerwcu odbywa się uroczyste wręczenie Dyplomów i Medali Super Wolontariusza. To szczególny dzień w kalendarzu Małego Wolontariusza, dzień kiedy widzimy jak dużo udało nam się zrobić i jak wielu osobom pomogliśmy. Wszystkie działania i osiągnięcia Małych Wolontariuszy a także podziękowania napływające od fundacji i stowarzyszeń, prezentowane są na bieżąco na stronie internetowej przedszkola, profilu na Facebook-u oraz Tablicy Małego Wolontariusza. Staram się by informacje o naszych działaniach docierały do jak największego grona odbiorców, którzy dzięki temu mogą przyłączyć się do akcji.
Udział w Małym Wolontariacie rozwija u dzieci poczucie empatii i wrażliwości na potrzeby innych, kształtuje właściwe postawy społeczne, uczy bezinteresownej pomocy, wyrabia potrzebę odpowiedzialności za siebie i za innych. Mówiąc o korzyściach płynących z udziału dzieci w wolontariacie należy zwrócić również uwagę na wpływ małych wolontariuszy na rodziny i najbliższe otoczenie. Rodzice obserwując swoje dziecko, jego postawę i zaangażowanie, włączają się w prowadzone akcje i działania. Razem z dzieckiem szukają pomysłów i możliwości pomocy drugiemu człowiekowi. Tym samym Mali Wolontariusze stają się promotorami idei wolontariatu wśród dorosłych.
Chciałabym, aby udział przedszkolaków w Małym Wolontariacie zaowocował w przyszłości ich aktywnością w kierunku niesienia pomocy innym. By stał się początkiem ich przygody z wolontariatem. By Mali Wolontariusze, idąc do szkół, promowali ideę wolontariatu wśród swoich rówieśników, a chęć niesienia pomocy innym przyświecała im w całym dorosłym życiu.